Merseleya Kûçikê Bekiran

Apê Osman Sebrî 1905-1993

Rehma Xwedê lê be serok rêberê eşîra Mirdêsan û gelê Berferatiyan rehmetî Apê Osman Sebrî bi mînaka meseloka kûçikê Bekîran ji me re bi helbestî behsa kurdên tirşikhez nandoz û axayên xwefiroş (jiber hilbijartinê zahf tijî me) dike. Li her bajarê Kurdan wiha ye nizanim lê dema li Rihayê partiyek biserdikeve malbatên tirşikhez ê wekî kûçikê Bekiran gişkî tevlî wê partiyê dibin. Dema ew partî bibindikeve partiyeke din biserdikeve îcar jî ew malbat/eşîrên tirşikçî dev ji partiya bibinketî berdidin tevlî partiya biserketî dibin.Min heta niha nedît malbat axa an jî eşîrên tirçikhez tevlî partiyeke bibinketî mane. Ez ji we re meseloka tirşikçiyê Bekiran?? wîîîî min çi got? Meseloka "Kûçikê Bekiran" bibêjim... Semsûrê li navçeya Kolikê(Gexte) li ber ferêt çend gund hene.Li rojavayê ferêt gundên Bekiran e, li hemberî gundên Bekiran jî li rojhilatê ferêt gundên Awikan hene. Kûçikê Bekiran ê çixbelek elimîye xwarin û hestiyên dawetan bixwe, êdî ji hunera pozê xwe zêdetir, bi bihîstina guh pêş ketiye.Payîzê her roja dawetê ku dahol dengdide, kûçîkê Bekiran dibeze, ku ferat çiqas bipêl û dîn be jî xwe li ferêt diqelibîne tê dawetê zikê xwe bi hestî û xwarina dawetê têr dike.Zik têr çav birçî, kûçikê çixbelek eynî bûye tirşikçî. Îcar ev kûçikê bekiran çend kûçîkên din jî bi şopa xwe xistiye, ku ji gundê Awikan dengê daholê dibihîzin xwe li çemê ferêt diqelibînin diherin wî alî, ku li gundê Bekiran dengê daholê dibihîzin îcar xwe li ferêt diqelibînin tên vî alî, zikê xwe bi xwarin û hestîyên dawetê têr dikin. Bekiran û Awikan dîtin ku rewş xerabe wê kûçîkê Bekiran xusetê kûçikên wan ê gurêx jî xerab bike, gotin em ê  kûçikê Bekiran bikujin da ku kûçikên me jî nebin tirşikçî.Jiber ku li cem Kurdan kuştina kûçikan bi tifingê fihête şerme, Bekiran û Awikan planê çêdikin û radibin Awikan deholê lêdixin dibe gurmegurma daholê. Kûçikê Bekiran çawa dengê daholê dibihîze didê pêş koma kûçikan xwe li ferêt diqelibînin. Dema nêzî kêleka ferêt ya gund dibin Awikan daholê disekînin îcar Bekiran li vî alî daholê lêdixin kûçik bi paş ve vedigerin. Ku nêzî kêleka ferêt ya gundê Bekiran dibin Bekiran daholê disekînin îcar gundê Awikan dest bi lexistinê  daholê dike... Kûçikê Bekiran û koma kûçikên tirşikhez li nava ferêt here were here were diweste digel kûçikên din ê tirşikçî di ferêt de difetise, Bekiran û Awikan ji kûçikê çilek ê tirşikçî xelas dibin...

*Hene celebek mirov, ji bo wan olek nîne

Ew rûmetê nizanin,zik têrin çavbirçî ne.

Wekî segê çixbelek pêde li ber deriyan

Ew bi xwe cankolê ne,lê di dûrve meriyan.

Dirêjiya umrên xwe her guhdarê defê ne

Jibo çêrandina zik pêkhatî çav li rê ne.
Dengê defê dinasin, rêya hestiyan zanin
Di warê keysbaziyê jêhatî pehlewanin.

Ji bo zêdetir: Dîwana Osman Sebrî - Kûçikê Bekiran (helbest)

Dema Xortek Di Mal De Dimîne

Rojhilat

Berê edetên me yê xweş hebûn. Tê bîra min berê  diçûn xwazgîniyê, ku dilê bav û dêya keçikê tunebû keça xwe bide, digotin "Ellahwekîl me pir ji we hezkir lê pismamê keçika me xeber şandiye gotiye eger hûn dotmama min bidin kesekî din ezê xwe li ser qatê 3-5an biavêjim xwarê!" Xortê bextereş jî xwe bi xwe digot pergala te belav bibe pismamo tu ji ku re derketî pêş min  filan bêvan... Lê belê ya rastî %90 pismam behane ye. Yanê bi vî awayî keça xwe nedidan, mirov jî pê nediqeherî. Lê aniha? Bavên keçikan qey tu dibê ka jinê li cem şêx û meleyan nivîşt jê re çêkiriye pê devê wî mor kiriye, tew esas bav ne li ber tiştekî ye.Û xwesî devê xwe xwar dikin û rasterast dibêjin: Om koço xwo nodon gondon honohonohoo... (Em keça xwe nadin gundan) Tu bala xwe didî herdu seriyan ku herdu serî jî gundî ne lê qey tu dibê ka keça xwesiya devxwar li gund mezin nebûye, li Real Madrîdê mezin bûye,Manchester Unitedê xwendiye û li Borusia dortmundê jî geriye...
Berê bav û dêyan xwe bi pismamê keçikê sitare dikir, aniha jî keçik bi pismamê xwe xoşewistê xwe ditirsînin. Bila di bîra we de be dema xoşewista we got: mala apê min dê werin min bixwazin bila te hay jê hebe filan bêvan, bila haya we jê hebe ku keçik derewan dike. Êşte ji te re dibêje were êdî min bixwaze... Welhasil ew kevirlêketoyê pismamê keçikê bi her awayî dibe belaya serê xortên reben. Carina pismamê keçikê dibe keps û tê xewna xortên kurd û dikurixe ser wan. Kî bixwaze hawarê.

Riha 

De îcar rewşa keçikên di mal de mayî çawa dibe nizanim lê dema xortek hemsalên xwe gişkî dizewicin û bi ser ve biçûktirên xwe jî dizewicin û xort di mal de dimîne, qey tu dibê ka bi emrê xwedê; apên xwe,  pismamên xwe, dotmam, xal, kurxal, keçxal,xaltî, bixaltî, yar, neyar û heta yên ku malbata xorto û malbata wî bavê hevûdu kuştine, heta û heta kesên ku eşîra xorto û eşîra wî ji bo  perçeyek erd ji hevûdu 45 kuştî û 56 kes birîndar kirine  jî devê xwe vedikin û destpê dikin: 

Law min ji te re keçek dît, uffffffff!!!

Law min ji te re keçek dît, feee!!

Law min ji te re keçek dît, ebooww!!

Law min ji te re keçek dît, hahooww!

Law min ji te re keçek dît, eeoooww!

Law min ji te re, çi keçike çi keçik!

Law min ji te re keçek, tew tune tune!
Law min ji te re keçeke dît eyf eyf eyf!! 

Piştî gotinên wiha  îcar van jinên teşqelehezê ku hema tilîlî pêdikevin! Xortên reben jî bi van tiştan dixape, dibêje qey dê herin bûkê li hespê siwa?? hespa çi? ma hesp man? (Ew keçên ku li hespê xemilî siwar dibûn û dibûn kevaniya malan gişkî li hespên xweşik siwar bûn û çûn. Em ji xwesiyên devxwar re man!) ...li mersedesa xemilî siwar bikin û bînin! Rehma Xwedê li bavê Nazê be, ku diqeherî digot ezê kirasê xwe biçirînim! 
Gotineke pêşiyan heye dibêje: Ê ku here xwazgîniyê, divê an tûrek zêrê xwe hebe an jî tûrek derewê xwe.
Gotineke din ê pêşiyan heye dibêje: Erê, erê ye.Na jî na ye!

Gotineke bêjinan jî heye dibêje: Îşê me nebû!


Ferhenga Rihayê
Keps: karabasan
Kurixandin: ustune çullanmak